Βιβλιοπαρουσίαση #022: ΙΣΧΥΣ ΝΟΜΟΥ (Το «Μυστικιστικό θεμέλιο της αυθεντίας»), του Jacques Derrida, εκδόσεις: «ΠΑΤΑΚΗ», σελ. 294.
 |
| ΠΗΓΗ |
Βιβλιοπαρουσίαση #022: ΙΣΧΥΣ ΝΟΜΟΥ (Το «Μυστικιστικό θεμέλιο της αυθεντίας»), του Jacques Derrida, Μετάφραση – Σημειώσεις – Επίμετρο: Βαγγέλης Μπιτσώρης, εκδόσεις: «ΠΑΤΑΚΗ», σελ. 294.
Τα τελευταία χρόνια –μετά της πανδημίας συμπεριλαμβανομένων- παρατηρείτε ένας μανιώδης οίστρος αποδόμησης των πάντων. Ένας πόλεμος πάντων εναντίον όλων. Φαίνεται ότι επιστρέψαμε στην «φυσική κατάσταση» του Χομπς, όπου θα πρέπει να επανεξετάσουμε το Κοινωνικό Συμβόλαιο με το Κράτος Λεβιάθαν.
Ακροαριστερές οργανώσεις μετά των συν αυτώ ΜΚΟ, Κοινωνιολόγων και Ψυχολόγων, βάλθηκαν να αποδομήσουν τα «στερεότυπα» της παραδοσιακής οικογένειας (πατέρας, μητέρα και παιδί).
Οι ίδιοι, μανιωδώς βάλθηκαν –κόντρα στην επιστήμη της Γενετικής και της Βιολογίας, καθώς και της Θεολογίας- να αποδομήσουν τα δύο μοναδικά βιολογικά φύλα στο ανθρώπινο είδος. Οι ίδιοι, επιμένουν να αποδομήσουν την οντολογία και φυσιολογία της υγιούς και φυσιολογικής σεξουαλικότητας. Οι ίδιοι, πασχίζουν, να αποδομήσουν, την θρησκευτική συνείδηση και την θεο-λογική πίστη των ανθρώπων. Οι ίδιοι, βάλθηκαν να αποδομήσουν την εθνική συνείδηση των πολιτών. Οι ίδιοι, επιμένουν, να αποδομούν, την γλώσσα και την ιστορία των ανθρώπων.
Όλα τα προηγούμενα και άλλα τόσα εν εξελίξει πολιτικο-κοινωνικά δρώμενα, που γίνονται κραυγαλέα φανερά στις ημέρες μας, με οδήγησαν ως μαθητούδι στο κατώφλι του περισπούδαστου Γάλλου φιλοσόφου Ζακ Ντερριντά, πατέρα της Φιλοσοφίας της Αποδόμησις, τον οποίον άρχισα μανιωδώς να μελετάω σε βάθος από την αρχή του Καλοκαιριού.
Ένα εξαιρετικά δύσκολο φιλοσοφικό βιβλίο του Ντερριντά, το οποίοι θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω αμυδρά τις πρώτες βασικές ιδέες του στα σημεία, είναι το βιβλίο «ΙΣΧΥΣ ΝΟΜΟΥ».
Στο εν λόγω βιβλίο, συμπλέκεται άρρηκτα η πολιτική φιλοσοφία, η φιλοσοφία και ιστορία του δικαίου με θεολογική συγκριτική.
Εξ αρχής ο Ντερριντά κάνει αναφορά σε ουσιώδη ζητήματα περί της δικαιοσύνης και του δικαίου με παραπομπές σε κείμενα είτε στον Πασκάλ είτε τον Montaigne, όπου πραγματεύεται αναλυτικά την έννοια «μυστικιστικό θεμέλιο της αυθεντίας». Και εν τη ρύμη του λόγου του εξηγά και διακρίνει την δικαιοσύνη από το δίκαιο, και μας δείχνει ποιο εκ των δύο είναι αποδομήσιμο και ποιο όχι.
Κατά τον Ντερριντά, το δίκαιο στην ουσία του είναι αποδομήσιμο, διότι, είτε είναι θεμελιωμένο πάνω σε κειμενικά στρώματα που μπορούν εν τη πάροδω του χρόνου τα ίδια και αυτά κείμενα να μετασχηματισθούν και να βελτιωθούν, είτε διότι το έσχατο θεμέλιο του δικαίου δεν είναι εξ υπαρχής στέρεα θεμελιωμένο. Πρόκειται δηλαδή για μία ιστορία και φιλοσοφία του δικαίου.
Η Αλφαβήτα του Ντερριντά μας αποσαφηνίζει εξ αρχής, ότι: η έννοια αυτή καθ΄εαυτήν της δικαιοσύνης δεν είναι έννοια αποδομήσιμη.
Το ίδιο και αυτό θα τολμούσα παραφράζοντας επικίνδυνα τον Ντερριντά, η έννοια του Θεού (αν δεχτούμε για χάρην μίας φιλοσοφικής συζήτησης την ύπαρξή του), η έννοια της θρησκευτικής συνείδησης (αν υφίσταται τέτοιο πράγμα), η έννοια της θεολογικής ή μεταφυσικής νοημοσύνης (αν δεχτούμε ότι υπάρχει αυτή, πέραν της συναισθηματικής νοημοσύνης), η έννοια της εθνικής συνείδησης (εκτός και αν υφίσταται μονάχα η ερυθρόδερμη «διευρυμένη» συνείδηση των διεθνιστών οπαδών της παγκοσμιοποίησης και της ταραμοσαλάτας των λαών; που σε όποιον Άλλον προτάσσει την διαφορετικότητα της γνώμης του στοχοποιείται ως «ακροδοεξιό στοιχείο»), η έννοια των γονεϊκών προτύπων της μητέρας και του πατέρα, αυτά καθ΄εαυτά τα δοκιμασμένα πράγματα και στους αιώνες ζυμωμένα μάλιστα με την υποκειμενική εμπειρία των ατόμων, δεν είναι έννοιες αποδομήσιμες.
Όπως ακριβώς η ίδια η φιλοσοφία της αποδόμησης, δεν είναι αποδομήσιμη. Όπως ακριβώς η ίδια η αμφιβολία, ως φιλοσοφικό εργαλείο για παραγωγή φιλοσοφικής σκέψης, δεν είναι αποδομήσιμη, αλλά είναι χρήσιμη. Διότι, αν αρχίσω να αποδομώ την φιλοσοφική αμφιβολία, τότε τί μένει να κάνει η λογική ενέργεια; Γιόγκα, διαλογισμό στο ταβάνι, ψυχοφάρμακα ή προσευχή!? Επιλογές πάντως υπάρχουν.
Όπως ακριβώς η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη στοχάζεται ίσως, το «σκέφτομαι, άρα υπάρχω» ή, αν θέλετε «αγαπώ, άρα υπάρχω», δεν είναι αποδομήσιμα πράγματα, δηλαδή δεν μπορώ να σκέφτομαι σοβαρά, με φιλοσοφικό τρόπο, «αν όντως υπάρχω ή αν όντως αγαπώ, με την ύπαρξή μου»… διότι αν πειστώ σαν στοχάζομαι σε αυτού του είδους χωρίς νόημα σπαζοκεφαλιές, ότι όντως δεν υπάρχω, είναι α-νοησία ολκής, καθότι, το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από έναν σκεπτόμενο νού που βίσκεται σε ύπαρξη.
Μόνο το πτώμα δεν μπαίνει σε τέτοια διαδικασία, ίσως και το φυτό, μόνο που στο δεύτερο έχω τις αμφιβολίες μου.
Από την άλλη, αν, και μόνο αν, οι υπαρξιακές και οντολογικές έννοιες του έρωτα και της αγάπης, η φυσιολογία της σεξουαλικότητας, είναι πράγματα αποδομήσιμα, τότε, και μόνο τότε, ποιο το νόημα της ύπαρξης και της ζωής μας;
Η αποδόμηση των εν λόγω πραγμάτων, βολεύει μοναχά τις περιοριστικές ή παγιωμένες πεποιθήσεις τους, τις γνώμες τους που δεν έχουν θεμέλια γνώσης, τις διεθνιστικές υλιστικές ιδεοληψίες τους, τον μη φυσιολογικό τρόπο ζωής τους, που προσπαθούν κυρίως να πείσουν τους εαυτούς τους, ότι όλα είναι σχετικά. Ενώ στην ουσία, η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη τους είναι πεπερασμένη και σχετική, μιας και ο θάνατος είναι το σχετικά και μερικώς, φαινομενικό τέλος των ανθρώπινων όντων.
Ας με συγχωρέσει ο φιλόσοφος Ντερριντά, για τις προηγούμενες σκέψεις μου, εξ αφορμής της φιλοσοφίας της αποδόμησης.
Τώρα μας ξεκαθαρίζει ο ίδιος μέσα σε τρείς προτάσεις τι στέκει και τι όχι.
1. Το δίκαιο είναι αποδομήσιμο, άρα: η αποδομησιμότητα του δικαίου καθιστά δυνατή την αποδόμηση του δικαίου.
2. Η δικαιοσύνη δεν είναι αποδομήσιμη, άρα: η μη αποδομησιμότητα της δικαιοσύνης, καθιστά επίσης δυνατή την αποδόμηση.
3. Συνεπάγεται, ότι: η αποδόμηση είναι δυνατή και λαμβάνει χώρα στο σύνορο που διακρίνει τη μη αποδομησιμότητα της δικαιοσύνης και την αποδομησιμότητα του δικαίου.
Με άλλα λόγια κατά τον Ντερριντά: «Η αποδόμηση είναι δυνατή ως εμπειρία του αδυνάτου, εκεί όπου –ακόμη και αν δεν υφίσταται, ακόμη και αν δεν είναι παρούσα-παροντική, όχι ακόμη ή ουδέποτε- υπάρχει η δικαιοσύνη.
Στην συγγραφική εξέλιξη του βιβλίου ο Ντερριντά διενεργεί μία ωραία αποδόμηση του κειμένου («Προς την κριτική της βίας») τινός σημανατικού μαρξιστού φιλοσόφου του Walter Benjamin, εξηγώντας μας αναλυτικά την εγγενή σχέση μεταξύ της βίας με το δίκαιο. Όπου το δίκαιο, θεωρείται ως η αυθεντία, η εξουσία, η κυριαρχία, η κρατικο-εθνική βία.
Η κριτική του Ντερριντά, σε ολόκληρο το υπόλοιπο βιβλίο, είναι μία λεπτεπίλεπτη φιλοσοφική κριτική, μία ιδιότυπη πολιτική φιλοσοφία, όσον αφορά την τυραννία του κοινοβουλευτισμού, την θεμελιωτική και συντηρητική βία, την αστυνόμευση, τον πόλεμο και την ειρήνη, την επανάσταση και την μεσσιανικότητα, καθώς και το Άουσβιτς.
Ένα βιβλίο, για αυτούς που θέλουν να μυηθούν ιδιαζόντως στην φιλοσοφία της αποδόμησης, ένα εξαιρετικά δύσκολο και σε πολλά σημεία δυσνόητο βιβλίο, το οποίον δεν το συνιστώ σε όσους δεν έχουν μία προηγούμενη προπαιδεία σε φιλοσοφικά κείμενα.
Εμείς προσωπικά, θα προχωρήσουμε κανονικά σε επόμενο βιβλίο του Ντερριντά, ώστε να αποσαφηνίσουμε εκ βαθέων και στην ουσία καλύτερα την φιλοσοφία της αποδόμησης που είναι διάσπαρτη στο φιλοσοφικό του έργο.
Αν θέλουμε να αποδομήσουμε τους υπερφίαλους και αυθαίρετους κοινωνικούς αποδομιστές, τότε, θα πρέπει να μυηθούμε λίαν καλώς στην φιλοσοφία της αποδόμησης, ώστε να χρησιμοποιήσουμε το οπλοστάσιό τους, εναντίον τους!
Του Παναγιώτη Νούνη
Εκπαιδευτικός | Αναπληρωτής καθηγητής
Spiritual Counseling & Life Coaching
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου